Pasja według św. Mateusza metropolity Hilariona w Świdnicy

O autorze

Metropolita Hilarion – (imię świeckie: Grigorij Walerijewicz Alfiejew, ur. 24 lipca 1966 w Moskwie). Rosyjski biskup prawosławny, przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych Patriarchatu Moskiewskiego.
W 1984 ukończył średnią szkołę muzyczną im. Gnesinych w Moskwie w klasie kompozycji oraz w klasie skrzypiec. Od 1984 do 1986 odbył zasadniczą służbę wojskową. Po jej zakończeniu wstąpił jako nowicjusz do monasteru Świętego Ducha w Wilnie. W roku 1987 złożył wieczyste śluby zakonne otrzymując imię Hilarion. W 1991 roku ukończył moskiewskie seminarium duchowne. Rok później uzyskał w Moskiewskiej Akademii Duchownej tytuł kandydata nauk teologicznych. Przez dwa lata wykładał w moskiewskim seminarium i Akademii język grecki, teologię dogmatyczną, homiletykę oraz Nowy Testament. W latach 1992 -1993 był wykładowcą patrologii na Rosyjskim Prawosławnym Uniwersytecie św. Jana Teologa oraz Nowego Testamentu w Instytucie Teologicznym św. Tichona. W latach 1993 -1995 kontynuował studia na uniwersytecie w Oxfordzie, gdzie obronił pracę doktorską z filozofii. Po powrocie do Rosji, do roku 1997 wykładał patrologię w seminariach w Smoleńsku i Kałudze, zaś od 1996 służył dodatkowo w cerkwi św. Katarzyny w Moskwie. W 1999 otrzymał tytuł doktora nauk teologicznych w Instytucie św. Sergiusza w Paryżu. W roku 2002 w soborze Chrystusa Zbawiciela w Moskwie miała miejsce jego chirotonia na biskupa kerczeńskiego, wikariusza eparchii surożskiej. Jeszcze w tym samym roku przeniesiono go na stanowisko przedstawiciela Patriarchatu Moskiewskiego przy europejskich organizacjach międzynarodowych, nadając mu równocześnie tytuł biskupa podolskiego, wikariusza eparchii moskiewskiej. Od maja 2003 był biskupem wiedeńskim i austriackim oraz locum tenens eparchii budapeszteńskiej i węgierskiej.
W marcu 2009 został przewodniczącym Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych, otrzymując tytuł biskupa wołokołamskiego, wikariusza eparchii moskiewskiej. W kwietniu 2009 otrzymał godność arcybiskupa, zaś w lutym 2010 – metropolity. Jest także proboszczem parafii przy cerkiew Ikony Matki Bożej ?Wszystkich Strapionych Radość? w Moskwie.
Metropolita Hilarion jest doktorem honoris causa kilku renomowanych uczelni teologicznych i świeckich w Europie. Ma wielkie zasługi na polu ekumenizmu. Jest autorem kilkudziesięciu prac filozoficznych i teologicznych oraz historii Kościoła. Włada kilkoma językami.
Skomponował także utwory muzyczne o charakterze religijnym:
Liturgię św. Jana Chryzostoma na chór mieszany (2006).
Całonocne czuwanie (Wsienoszcznoje Bdienije) na solistów i chór mieszany (2006).
Pasję według św. Mateusza na solistów (sopran, mezzosopran, tenor, baryton, bas), chór mieszany i orkiestrę (2006).
Oratorium na Boże Narodzenie na solistów (chłopiec, sopran, baryton, bas), chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (2007).
Memento na orkiestrę symfoniczną (2007).
Pieśń Wstępowania (2008).
Concerto Grosso (2009).
Stabat Mater (2012).

Przesłania Arcypasterzy

Pasja według św. Mateusza autorstwa metropolity Wołkołamskiego Iłariona jest dziełem niezwykłym. To dzieło kompozytora, który jest teologiem i hierarchą Kościoła Prawosławnego, a więc Kościoła, którego śpiew liturgiczny nawiązuje do tradycji śpiewu psalmów i hymnów w Świątyni w Jerozolimie i w synagogach rozsianych po całym świecie. Jest też, oczywiście, kontynuacją śpiewu Kościoła w pierwszych wiekach i śpiewu wielu Kościołów lokalnych, w tym szczególnie śpiewu bizantyjskiego, greckiego, gruzińskiego, staroruskiego, bułgarskiego, greckiego. Wielki wpływ na obecny śpiew liturgiczny w Rosji, na Ukrainie, Białorusi i w Polsce miał stary śpiew ludowy tych narodów. Nie można też zapomnieć o ogromnym wpływie polifonicznej muzyki Europy Zachodniej. W swojej Pasji według św.Mateusza metropolita nawiązał w sposób szczególny do tego nurtu muzyki, którego najwybitniejszym przedstawicielem jest Jan Sebastian Bach. Słychać w niej też nuty wielkich kompozytorów rosyjskich. Śpiewane i recytowane teksty zostały zaczerpnięte z Ewangelii Mateusza i z nabożeństw Wielkiego Tygodnia. To wszystko składa się na niezwykłość dzieła metropolity. W sposób kunsztowny łączy się w nim słowo i dźwięk. Wszystko jest podporządkowane przekazowi słowa o Bogu i Jego ogromnej i tragicznej miłości do swojego stworzenia. Dramat Golgoty jest dramatem miłości wszechmocnego Boga i wolności człowieka. Obok Słowa Pisma Świętego i Ikony Muzyka jest także sposobem przekazu wieści o tym dramacie. Stała się sposobem przekazu Objawienia Bożego.
?Arcybiskup Jeremiasz
prawosławny ordynariusz
Diecezji Wrocławsko-Szczecińskiej

We wspólnocie Kościoła czas Wielkiego Postu służy zadumie nad swoim życiem, nad jego celem i priorytetami. Rodzącą przemianę refleksję budzi spotkanie z misterium męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Dzięki Odkupicielowi odkrywamy dla siebie i świata szansę wewnętrznego i zewnętrznego uprządkowania życia osobistego i społecznego uwikłanego w słabości i zagrożonego mrokiem rozpaczliwej beznadziei. Rozważanie Ofiary Syna Bożego, wzgardzonego, odtrąconego i skazanego przez ludzi na ukrzyżowanie jest z jednej strony doświadczeniem ludzkiego grzechu a z drugiej jest poznaniem niepojętej Bożej miłości, jako odpowiedzi na ludzką skłonność do zła. Cieszę się, że w Wielkim Tygodniu, niemal na progu Triduum Paschalnego w świdnickiej katedrze mamy okazję wsłuchać się w Pasję wg św. Mateusza skomponowaną przez Metropolitę Wołokołamskiego Hilariona, a wykonaną przez renowowanych dolnośląskich artystów. Dzięki ekumenicznej współpracy Kościoła katolickiego i prawosławnego w naszym mieście a także dzięki przychylności władz miejskich i wojewódzkich możemy przybliżyć się do rozważania Męki naszego Pana Jezusa Chrystusa, która zapoczątkowała odrodzenie całego stworzenia. Życzę wykonawcom oraz wszystkim uczestnikom koncertu głębokiego i odnawiającego wewnętrznie przeżycia czasu Liturgii zbliżających się Świąt Paschalnych. Niech umęczony, a ostatecznie chwalebny i zmartwychwstały Chrystus będzie dla każdego z nas źródłem nowego życia naznaczonego umiłowaniem Boga i bliźniego.
?Ignacy Dec
Biskup Świdnicki